Hoewel een filter in het aquarium niet altijd noodzaak is, is het net
als het toevoegen van CO2
een hulpmiddel om het aquarium zo optimaal
mogelijk te laten zijn met zo weinig mogelijk onderhoud.
Er zijn zoveel soorten en uitvoeringen van filters dat de beste keuze
hier niet zonder meer gegeven kan worden en natuurlijk ook afhangt van
uw soort aquarium.
Een aantal principes zal ik hieronder proberen weer te geven, voor
specifieke eigenschappen van een bepaald soort filter is o.a. op
internet van alles te vinden.
Er zijn binnen- en buitenfilters, lucht- of elektromotor gedreven.
Er is mechanische biologische en chemische filtering en er zijn open
en gesloten systemen, biologische filters d.m.v. afbraakbacteriën,
planten zoals algen of combinaties.
Om extra aerobe bacteriën (zuurstofbehoevende) in het filter te krijgen
kan gebruik worden gemaakt van zgn. droog/nat of druppelfilter ook wel
tricklefilter genoemd.
Buiten de filtrering (filtering) hebben filters ook als doel een watercirculatie op
gang te houden en daarmee de uitwisseling van gassen te bevorderen.
Overigens werkt het aquarium door die circulatie zelf ook als filter,
zowel de planten die stoffen uit het water opnemen en de in bodem
zittende bacteriën dragen door de stroming optimaal bij aan het
waterzuiveringsproces.
Door oppervlakte water in beweging te houden wordt hier zuurstof in
opgenomen en CO2
en andere gassen afgegeven.
Meestal willen we juist zoveel mogelijk CO2 houden maar ook zuurstof
in het water hebben. Door met de uitstroming van het filter aan de
oppervlakte te experimenteren kan een optimum worden gevonden.
Het hoofddoel, een zo helder mogelijk aquarium, verkrijgen we het best
door het aquariumwater eerst mechanisch van het grofste vuil te ontdoen
en daarna hetzij chemisch hetzij biologisch fijner te filteren.
Om te voorkomen dat de filtermassa te snel verstopt, is het zinvol deze
mechanische voorfiltering toe te passen waarbij de filtermassa liefst
onafhankelijk van het hoofdfilter kan worden gereinigd.
Chemisch filteren kan door actieve kool waarbij ook kleur en
geurstoffen door de kool worden geabsorbeerd.
Na verloop van tijd verliest de kool zijn chemische werking maar zit
dan vol met afbraakbacteriën, het filter zal daardoor biologisch i.p.v.
chemisch gaan werken.
Indien medicijnen, kleurstoffen of andere chemicaliën in het water
zitten kunnen die met chemische filtering over kool worden verwijderd.
Andere toepassingen van chemische filtering zijn het aanzuren van het
water door over turf te filteren of het ontharden van water m.b.v.
harsen.
In hoofdzaak zijn het die afbraakbacteriën die zorgen voor helder water
en moeten we er voor zorgen dat er zo veel mogelijk oppervlak in het
filter zit waaraan zij zich hechten.
De functie van bijvoorbeeld open schuim of van filterwatten (geen
watten uit de medicijndoos) is dan ook niet alleen mechanisch te
filteren maar vooral een plaats te bieden aan de afbraakbacteriën.
Voor gezelschapsaquaria hanteren we de vuistregel dat het water een keer
per uur tot een keer per 2 uur moet zijn rondgefilterd voor een
optimale filtering.
Binnenfilters hebben het nadeel dat ze ruimte innemen in het aquarium,
om dit te beperken is de inhoud minimaal waardoor ze vaker moeten
worden schoongemaakt.
Voordelen zijn dat er geen slangen naar buiten het aquarium hoeven.
Ook bij kweekaquaria hebben binnenfilters zo hun voordelen vanwege een
te realiseren groot inzuigoppervlak waardoor niet plaatselijk een
sterke zuigkracht optreedt die jonge vis doet meestromen het filter in.
Door lucht aangedreven binnenfilters blazen lucht en gefilterd water
soms vanaf halfweg de aquariumhoogte naar het oppervlak wat als nadeel
heeft dat er nogal wat CO2 uit het water ontsnapt. Door er een pijpje
op te zetten kan dit enigszins worden beperkt.
Buitenfilters kunnen zowel open als gesloten circuit filters zijn, open
filters zijn zo te produceren dat zuurstof gemakkelijk wordt opgenomen
wat goed is voor de aerobe bacteriën die ook voor de afbraak van
ammonium/ammoniak, nitrieten, eiwitten, enz. zorgen.
Gesloten filters
zoals potfilters nemen minder ruimte in en zijn gemakkelijker
universeel toe te passen.
Ga bij het kiezen van een filter voor een wat groter aquarium niet over
een nacht ijs, maar vraag raad bij de vereniging en ga kijken bij
andere aquarianen.
Het schoonmaken van het filter moet afhankelijk van de grootte van het
filter en de grootte van het aquarium regelmatig gebeuren.
Door goede
mechanische voorfiltering hoeft het hoofdfilter minder vaak te worden
schoongemaakt.
Maak de filtermassa schoon door deze te spoelen in een emmer gevuld met
aquariumwater, hierdoor blijft een deel van de bacteriën in leven en
is de kolonie weer snel op sterkte.
Zet het filter ook nooit langer dan een uur buiten werking om diezelfde
reden.
wervelbedfilter
Circulatiepomp
Open schuim patroon voor mechanische voorfiltering.
Lucht aangedreven binnenfilter met schuimpatroon
Lucht aangedreven binnenfilter(zonder pijpje)
Filterwatten
Potfilter met van onder naar boven steeds fijner filtermateriaal