Aquariumvereniging de Kempvis Valkenswaard
NBAT

Algen:

Algen of wieren zijn ook planten, zij het in de meest primitieve zin.
Er zijn veel verschillende soorten in kleuren en vormen (ongeveer 15.000) en wereldwijd vormen algen samen met de regenwouden de longen der aarde.
algbloei
Emiliania huxleyi in bloei bij Cornwall, gezien vanuit de ruimte.
 De soort komt als fytoplankton wereldwijd zeer algemeen voor
in vrijwel alle zeeën en oceanen.
(foto: NASA)
Volgens berekeningen wordt elk jaar 280 miljard ton zuurstof gevormd op aarde. 46% daarvan wordt in zee gevormd, en 54% op het land. Zuurstof wordt door fotosynthese gevormd.
Hierbij gebruiken planten en algen hun bladgroenkorrels om lichtenergie op te vangen en daarmee water en koolstofdioxide (Co2) om te zetten in suiker en zuurstof. Een deel van de suiker wordt afgebroken en omgezet in energie, terwijl de rest opgeslagen wordt om te groeien.
bladgroenkorrels
bladgroenkorrels van Boogsterrenmos (Plagiomnium affine)
(foto: Kristian Peters)
 In elk aquarium komen algen in meer of mindere maten voor. Alleen in een "Afrikaanse meren" biotoopbak wil men graag algen maar in het algemeen genomen probeert men deze lagere planten zoveel mogelijk te vermijden. Overdadige algengroei is in veel gevallen het gevolg van overbemesting door afvalstoffen.
Fosfaat en nitraat zijn samen met enkele andere elementen de veroorzakers.
Je zou dus zeggen, probeer er voor te zorgen zo weinig mogelijk van deze stoffen in je aquarium te hebben. De remedie tegen blauwe alg b.v. was tot niet zo lang geleden dan ook: zoveel mogelijk afvalstoffen weghalen en door water verversen een zo laag mogelijk gehalte aan fosfaat en nitraat proberen te krijgen. Punt is echter wel dat planten deze stoffen ook nodig hebben om te groeien. Daarom wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van de Redfield Ratio of afgeleide daarvan.
Er is gebleken dat er het minste kans is op alg als de verhouding tussen de in het water aanwezige stikstof /fosfor een verhouding heeft van 16 op 1.
Afgeleid daarvan is de massa verhouding nitraat fosfaat die dan ergens in de buurt van de 7,5 ligt.
Naarmate de verhouding groter is, is de kans op groene alg groter - is de verhouding kleiner, de kans op blauwe alg. (zie tabel links in de marge)
Het nitraat en fosfaat in het water kunnen we meten, hiervoor zijn diverse testsetjes in de handel.
Meer over de Redfield ratio en hoe daar als aquariaan mee om te gaan vind je op diverse site’s waarvan deze van Charles Buddendorf met tabellen en calculatoren wel een heel interessante is .
In plaats van het nitraat of fosfaat weg te halen kan het dus zijn (het klinkt tegenstrijdig) dat in sommige gevallen juist nitraat of fosfaat moet worden toegevoegd.
Dit kan op verschillende manieren: afhankelijk van een te hoge of te lage verhouding (ratio)

• Redfield Ratio groter dan 16: doseren van kaliumfosfaat.
• Redfield Ratio kleiner dan 16: doseren van kaliumnitraat.

Let wel: ook al gaat het om de verhouding, er zijn natuurlijk maxima aan de hoeveelheden nitraat en fosfaat en ook al heeft de praktijk geleerd dat ook bij hogere waardes een mooi algenvrij aquarium is te krijgen. In verband met de vissen in het aquarium is een te hoge nitraat en fosfaat waarde zeker niet bevorderlijk voor een gezond aquarium en zou het streven moeten zijn niet boven de 10mg/l nitraat te komen met een bijbehorende waarde van 0,5 mg/l fosfaat.

• Drijfplantjes zoals het Mosselplantje nemen veel nitraat op.
• Voeren aanpassen   - de samenstelling van het voer speelt ook een rol.

Zo zijn bijvoorbeeld muggenlarven rijk aan fosfaat, net als hart en ander orgaanvlees dat vaak aan bijvoorbeeld discusvissen wordt gevoerd.
Dit fosfaatrijke voer kan dan een aanleiding zijn voor de vorming van blauwalg.
Zo zal bij gebruik van diepvriesvoer het dooiwater relatief grote hoeveelheden fosfaat bevatten (meet het maar eens!).
Bij een te hoog fosfaatgehalte is het dan aan te raden het dooiwater weg te gooien, hierdoor wordt de hoeveelheid fosfaat met 30% verminderd.
Bij een te laag fosfaatgehalte is het juist beter om het dooiwater aan het aquariumwater toe te voegen.

En natuurlijk zijn er meerder factoren die een rol spelen in een mooi en gezond aquarium, zoals hardheid - zuurgraad - Co2 - verlichting etc. etc.
Ook moet in het oog gehouden worden dat er tussen groene en blauwe alg veel soorten zitten, bovendien zowel van blauwe als groene algen zijn er feitelijk veel verschillende soorten waarvan het maar de vraag is of ze zich aan de waarden in de tabel houden.

Links naar sites over de Redfield ratio:
https://buddendo.home.xs4all.nl/aquarium/redfield.htm
https://nbat.nl/algenvrij-met-redfield-ratio/