Algen of wieren zijn ook planten, zij het in de meest
primitieve zin.
Er zijn veel
verschillende soorten in kleuren en vormen (ongeveer 15.000) en
wereldwijd vormen algen samen met de regenwouden de longen der aarde.
Emiliania huxleyi in bloei bij Cornwall, gezien vanuit de ruimte.
De soort komt als fytoplankton wereldwijd zeer algemeen voor
in vrijwel alle zeeën en oceanen.
(foto: NASA) Volgens
berekeningen wordt elk jaar 280 miljard ton zuurstof gevormd op aarde.
46% daarvan wordt in zee gevormd, en 54% op het land.
Zuurstof wordt door fotosynthese gevormd.
Hierbij gebruiken planten en algen hun bladgroenkorrels om lichtenergie
op te vangen en daarmee water en koolstofdioxide (Co2) om te zetten in
suiker en zuurstof. Een deel van de suiker wordt afgebroken en omgezet
in energie, terwijl de rest opgeslagen wordt om te groeien.
bladgroenkorrels van Boogsterrenmos (Plagiomnium affine)
(foto: Kristian Peters)
In elk aquarium komen algen in meer of mindere
maten voor.
Alleen in een "Afrikaanse meren" biotoopbak wil men graag algen maar
in het algemeen genomen probeert men deze lagere planten zoveel
mogelijk te vermijden.
Overdadige algengroei is in veel gevallen het gevolg van overbemesting
door afvalstoffen.
Fosfaat en nitraat zijn samen met enkele andere elementen de
veroorzakers.
Je zou dus zeggen, probeer er voor te zorgen zo weinig mogelijk van
deze
stoffen in je aquarium te hebben.
De remedie tegen blauwe alg b.v. was tot niet zo lang geleden dan ook:
zoveel mogelijk afvalstoffen weghalen en door water
verversen een
zo laag mogelijk gehalte aan fosfaat en nitraat proberen te krijgen.
Punt is echter wel dat planten deze stoffen ook nodig hebben om te
groeien.
Daarom wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van de Redfield
Ratio of afgeleide daarvan.
Er is gebleken dat er het minste kans is op alg als de verhouding
tussen
de in het water aanwezige stikstof /fosfor een verhouding heeft van 16
op 1.
Afgeleid daarvan is
de massa verhouding nitraat fosfaat die dan ergens in de buurt van de
7,5 ligt.
Naarmate de verhouding groter is, is de kans op groene alg groter -
is de verhouding kleiner, de kans op blauwe alg.
(zie tabel links in de marge)
Het nitraat en fosfaat in het water kunnen we meten, hiervoor zijn
diverse testsetjes in de handel.
Meer over de Redfield ratio en hoe daar als aquariaan mee om te gaan
vind je op diverse site’s waarvan deze
van Charles Buddendorf met
tabellen en calculatoren wel een heel interessante is .
In plaats van het nitraat of fosfaat weg te halen kan het dus
zijn
(het klinkt
tegenstrijdig) dat in sommige gevallen juist nitraat of fosfaat moet
worden toegevoegd.
Dit kan op verschillende manieren:
afhankelijk van een te hoge of te lage verhouding (ratio)
Zo zijn bijvoorbeeld
muggenlarven rijk aan fosfaat, net als hart en ander orgaanvlees dat
vaak aan bijvoorbeeld discusvissen wordt gevoerd.
Dit fosfaatrijke voer
kan dan een aanleiding zijn voor de vorming van blauwalg.
Zo zal bij
gebruik van diepvriesvoer het dooiwater relatief grote hoeveelheden
fosfaat bevatten (meet het maar eens!).
Bij een te hoog fosfaatgehalte
is het dan aan te raden het dooiwater weg te gooien, hierdoor wordt de
hoeveelheid fosfaat met 30% verminderd.
Bij een te laag fosfaatgehalte
is het juist beter om het dooiwater aan het aquariumwater toe te
voegen.
En natuurlijk zijn er meerder factoren die een rol spelen in een mooi
en gezond aquarium, zoals hardheid - zuurgraad - Co2 - verlichting etc.
etc.
Ook moet in het oog gehouden worden dat er tussen groene en blauwe alg
veel soorten zitten, bovendien zowel van blauwe als groene
algen
zijn er feitelijk veel verschillende soorten waarvan het maar de vraag
is of ze zich aan de waarden in de tabel houden.
Links naar sites over
de Redfield ratio:
https://buddendo.home.xs4all.nl/aquarium/redfield.htm
https://nbat.nl/algenvrij-met-redfield-ratio/
Closterium is een eencellig groenwier
Redfield ratio tabel
(Klik voor vergroten)